Foto: Shutterstock
Ülke genelinde 18 milyon öğrenci yeni öğretim yılına başlamanın heyecanını yaşarken Tüketici Hakları Derneği’nden (THD) şok uyarı geldi.
Diğer sayfaya geçin
Milyonlarca öğrenci tehlike altında
13
23
ANKARA / SÖZCÜ
THD Başkanı Turhan Çakar, velilerin satın aldığı bazı okul çantası, önlük, ayakkabı, pantolon, kalem, silgi, kalemtıraş gibi okul kıyafet ve malzemelerinin adeta ölüm saçtığını duyurdu.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın okul öncesinde velileri ilan ve duyurularla uyarma görevini yerine getirmediğini belirten Turhan Çakar, ucuz ve renkli görünümleriyle albenisi yüksek yasa dışı okul malzemelerinin kanser, görme bozukluğu, kas erimesi, kilo kaybı, kemik kırılması, hipertansiyon gibi ağır sonuçlar doğurduğu uyarısında bulundu.
ÇOCUKLARIN SEVDİĞİ KARAKTERLER
Başkan Turhan Çakar, dernek olarak piyasada yaptıkları gözlem ve incelemelerde, özellikle Uzak Doğu ülkelerinden gelen ya da merdiven altında üretilen okul çantası ve kırtasiye malzemelerinin güvensiz olabileceğine tanık olduklarını söyledi. Bu ürünlerin çoğunda ürünün üreticisinin ya da ithalatçının açık adları ve iletişim bilgileri ile ürünün markası ve hangi ülkede üretildiğine ilişkin bilgi bulunmadığını bildiren Çakar, bu ürünlerde çocukların sevdiği çizgi film karakterlerine yer verildiği ve çok renkli baskılarla albenisinin arttırıldığı uyarısı yaptı. Çakar’ın verdiği bilgilere göre kalitesiz okul malzemeleri bu riskleri taşıyor:
diğer sayfaya geçin
33
OKUL VE BESLEME ÇANTASI KANSOROJEN
Okul çantaları, spor ve beslenme çantalarında azo renklendirici boyar maddeler kullanılıyor. Bu kimyasal maddeler kanserojen ve allerjen etkilere sahip. Beslenme çantalarında ayrıca kanserojen etkiye sahip fitalatlar da kullanılıyor.
OKUL KIYAFETİ ÖLÜM SAÇIYOR
Önlük, çorap, pantolon, ayakkabı ve öğrencilerin kullandığı diğer giyim eşyalarında da konserojen azo renklendirici boyar maddelerin yanı sıra kadmiyum ve nikel gibi ağır metaller, organostanik bileşikler kullanılıyor. Bu ağır metaller insan vücuduna geçince böbreklerde, karaciğerde ve eklemlerde birikiyor. Kadmiyum, böbrek fonksiyonlarının bozulmasına, mide ve karaciğer zedelenmesine, kemik erimesine, hipertansiyona, mide bulantısına, kusma ve ishale, bel ve kas ağrılarına, kemik yumuşaması ve zedelenmesine, kemik kırıklarına, kilo kaybı ve görme bozuklukları ile akciğer ve prostat kanserlerine neden oluyor. Nikel deride kaşıntı, tahriş, egzama ve alerji gibi rahatsızlıklara, boğaz ve akciğer kanserlerine yol açarken organostanik kalay bileşikleri de sinir sistemini etkileyen kimyasallar içeriyor. İç çamaşırlarda kullanılan alev geciktirici kimyasallar ise bağışıklık ve üreme sistemini olumsuz etkiliyor.
KALEM-SİLGİ KANSER YAPABİLİR
Okul kırtasiye ürünlerinde de çok tehlikeli kanserojen madde olan azo renklendirici ve azo boyar maddeler ile fitalatlar kullanılıyor. Kalitesi bilinmeyen merdiven altı üretilmiş ucuz kalem kutular, kalemlikler, makaslar, maket bıçakları, kalemtıraşlar, zımbalar, dosya grupları, pastel ve suluboyalar, renkli silgi ve renkli kalemler, kaplama kağıtları ve diğer kırtasiye ürünleri ciddi kanser riski taşıyor.
DEVLETİN UYARMASI GEREKİYOR
Halen yürürlükte bulunan “Bazı Tüketici Ürünlerinin Tehlikeli Madde İçeriğine Yönelik Piyasa Gözetimi ve Denetimine İlişkin Tebliğ”e göre, öğrencilerin kullandığı çanta, giysi, ayakkabı, kırtasiye malzemelerinde ağırlıkça on binde 3’ün üzerindeki azo renklendiriciler ve azo boyar maddelerinin kullanımı, yüzde 1’in üzerindeki oranda fitalatlar ile yüzde 1’e eşit veya yüksek oranda kadmiyumun kullanımı yasak. Deriyle temas edecek giysi ve iç çamaşırlarda alev geciktirici kullanımı ise tamamen yasak. Bu kurala uymayan ürünlerin piyasaya sürülmesi halinde hepsinin toplatılıp imha edilmesi gerekiyor. Yasa, bu tür ürünler konusunda vatandaşın bilinçlendirilmesi için gazete ve televizyonlar aracılığıyla devletin uyarı yayınları yapmasını zorunlu kılıyor.
NE YAKALADINIZ, AÇIKLAYIN
THD Başkanı Çakar, eski Gümrük ve Ticaret Bakanı Nurettin Canikli ile bağımsız Gümrük ve Ticaret Bakanı Cenap Aşçı’nın bu konuda denetim yaptıklarını ve güvensiz olduğu tespit edilen bazı ürünleri yakaladıklarını açıkladığını, ancak güvensiz ürünlerin ne olduğu konusunda bilgi vermediğini söyledi. Çakar, Bakanlık’ın yakalanan ürünlerden vatandaşın haberdar olması ve önlem alması için ürünlerin marka ve menşei, imalatçısı, ithalatçısı ve iletişim bilgilerinin kamuoyuna açıklanmasını istedi. Çakar, “Bakanlık, risk ve tehlike altında olan öğrencilere ve onların velilerine bugüne kadar bilgi vermediği için güvensiz ürünleri kullanmak durumunda kalacak olan öğrenciler büyük tehlike altında olacaktır” dedi.
İADE HAKKI VAR
Çakar, Bakanlık’ın acilen bilgilendirme görevini getirmesi ve öğrencilerin bilmeden aldığı güvensiz ürünlerin parası iade edilerek geri alınması konusunda harekete geçmesi gerektiğini söyledi. Çakar, “Okul ve kırtasiye malzemelerinin ambalajları üzerinde üretici, ithalatçı firmaların adı ve iletişim bilgileri ile ürünün markası ve menşei yazılmamışsa, bu tür malzemeleri ellerinde bulunduran tüketiciler Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Yönetmeliğine aykırılık nedeniyle, ödemiş oldukları bedeli satıcılardan geri isteyebilirler” dedi.
BAKANLIK, DENETİME AĞUSTOS’TA BAŞLAMIŞ
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, internet sitesinden yaptığı açıklamada, 2015 yılı eğitim ve öğretim yılına yönelik kırtasiye ürünleri, okul kıyafetleri ve ayakkabıları ile çocukların kullanabileceği her türlü takı, aksesuar gibi ürünlere yönelik denetimlere Ağustos ayında başlandığını ve denetimlerin halen devam ettiğini duyurdu. Açıklamada, ağustos ayında riskli bulunarak numune alınan 17 bin 25 adet okul kıyafeti, ayakkabı ve kırtasiye ürününden 6 bin 772’sinin güvenli bulunduğunu, buna karşılık 192 güvensiz, 718 de teknik düzenlemeye aykırı ürün yakalandığı, 9 bin 343 ürünle ilgili analizlerin ise devam ettiği bilgisi verildi. Ayrıca 2011 yılından bu yana yapılan denetimlerde 10 bin 135 firmanın 3 milyon 300 bin 554 ürününün denetlendiği, güvensizlik tespit edilen 715 firmanın 79 bin 355 ürünü ile ilgili olarak idari işlem yapıldığı, güvensizlik tespit edilen firmalara da toplam 4 milyon 70 bin lira para cezası uygulandığı bildirildi.