Uzun süredir beklenen sosyal güvenlik reformu, emeklilik planlarını kökten değiştirecek adımlar içeriyor. Özellikle küçük esnaf ve çiftçilerin yükünü hafifletmeyi amaçlayan düzenleme kapsamında, Bağ-Kur’lular için prim gün sayısının 9.000’den 7.200’e düşürülmesi planlanıyor. Böylece SSK ile eşitlenme sağlanacak ve çalışanlar yaklaşık 5 yıl daha erken emeklilik hakkına kavuşabilecek. Tek kriter ise SGK’ya giriş yılı. Peki kimler bu düzenlemeden yararlanabilecek, hangi şartlarda erken emekli olunabilecek? İşte merak edilen detaylar…
SSK, Bağ-Kur prim eşitliği düzenlemesi ile esnaf 1800 gün prim indirimi ile emekli olabilecek. Bu tarihi değişiklik hayata geçtiğinde, başta küçük esnaf ve çiftçiler olmak üzere yaklaşık 1 milyon Bağ-Kur'lu, tam 5 yıl daha erken emekli olma hakkına kavuşabilecek. Gözler Meclis'e çevrildi. 2008 yılında yapılan reform ile tüm kurumlar (SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı) Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) çatısı altında birleştirildi.
PRİM ŞARTLARI NEYE GÖRE BELİRLENİYOR?
SSK'da 1999 öncesi için prim şartı 5.000 ile 5.975 gün arasında değişirken bu tarihten sonra 7 bin güne 2008'den sonra ise kadın erkek tüm çalışanlarda 7.200 güne çıkıyor. Emekli Sandığı'nda ise kadınlar 7.200 gün (20 yıl) erkekler ise 9 bin gün (25 yıl) prim ödüyor. Bağ-Kur'lular için ise prim şartları 1999 öncesinde kadınlarda 7.200 gün erkeklerde 9 bin gün, sonrasında ise hem kadın hem erkeklerde 9 bin gün olarak uygulanıyor.
FARKLI KURUMDA ÇALIŞIYORSANIZ NELER YAPILMALI?
Üç kurumdan ayrı ayrı çalışması olanlar için hangi kurumdan emekli olacağı son 7 yıllık sigortalılık süresine bakılarak belirleniyor. Son 7 yıllık sigortalılık süresinde hangi kurum daha fazla ise yani 3.5 yıl (1.261 gün) nereden prim yatırılmış ise o kurumun şartlarında emeklilik işlemi yapılıyor. 1 Ekim 2008 sonrasında tüm çalışma hayatında fazla yatırılan primlere bakılıyor.
KİMLER YARARLANACAK?
Düzenleme ilk etapta basit usulde vergilendirilen, bakkal, kasap, terzi, berber gibi 10 kişi ve altında işçi çalıştıran küçük esnafın yararlanacağı şeklinde açıklanmıştı. Bunlara çiftçi Bağ-Kur'u olanlar da katılacak. Ancak kapsam düzenleme hazırlandıktan sonra kesinleşecek.
YAŞ ŞARTI ORTADAN KALKACAK MI?
7.200 prim gününü tamamlayanlar sigortalılık başlangıç tarihine göre belirlenen yaşı sağlıyorsa emekli olabilecek. Ancak primi dolsa da yaşı beklemek gerekecek. 01.05.2008 sonrası sigortalılığı başlayanlar için ise yine 9 bin gün şartı ve kadınlarda 58 erkeklerde 60 yaş ile başlayan ve 65'e kadar kademeli olarak artan emeklilik yaşının tamamlanması gerekiyor.
ERKEN EMEKLİLİK OLACAK MI?
Yapılacak 1.800 günlük indirim ile Bağ-Kur'lular 7.200 gün ile emekli olabilecek. Tabii, yine kadınlarda 58 erkeklerde 60 olan yaş şartının da tamamlanması gerekecek. Dolayısıyla yaş şartını tamamlamış bir Bağ-Kur'lu 5 yıl daha beklemeden ve 5 yıl fazla prim ödemeden erken emekli olabilecek.
EYT'LİLER YARARLANABİLECEK Mİ?
Yasanın kapsamı henüz net değil. Ancak kapsam belli olduktan sonra hak sahibi Bağ-Kur'luların ilk sigortalı oldukları tarih 8 Eylül 1999 öncesinde ise, yani EYT'liler ise 9 bin günü beklemeden 7.200 günle emekli olacaklar. Böylece yaş şartı olmadan 5 yıl erken emekli olmuş olacaklar.