AP’den Dijital Platformlara Yeni Yaş Sınırı Çağrısı: 13 Yaş Altına Tam Yasak, AB Genelinde 16 Yaş Sınırı Gündemde

Avrupa Parlamentosu (AP), sosyal medya, video paylaşım siteleri ve yapay zekâ destekli uygulamalara yönelik daha sıkı bir yaş denetimi için önemli bir adım attı.

AP’den Dijital Platformlara Yeni Yaş Sınırı Çağrısı: 13 Yaş Altına Tam Yasak, AB Genelinde 16 Yaş Sınırı Gündemde
Yayınlanma Tarihi : 27 Kasım 2025 16:54

Strasbourg’da Çarşamba günü yapılan oylamada milletvekilleri, ebeveyn izni olsa bile 13 yaşından küçük çocukların bu platformlara erişimin tamamen engellenmesini öngören öneriyi geniş çoğunlukla kabul etti.

AP, dijital bağımlılığı tetikleyen uygulama tasarımlarının da yasaklanmasını talep ederek Avrupa Komisyonu’na çağrı yaptı. Raporda, sosyal medya bağımlılığının çocuklarda arttığı, bunun ruh sağlığı açısından ciddi tehlikelere yol açtığı vurgulandı.

AB genelinde 16 yaş dijital asgari sınırı önerisi

Parlamento, platformlara erişim için uyumlu bir AB standardı oluşturulmasını isterken, asgari dijital yaş sınırının 16 olması gerektiğini belirtti. Öneride şu ifadeye yer verildi:

“Ebeveynlerin çocuklarının dijital varlıklarını yönetmelerine ve yaşa uygun çevrimiçi etkileşimi sağlamalarına destek olmak için AB genelinde 16 yaş asgari sınır öneriyoruz.”

Bu kapsamda sosyal medya, video platformları ve yapay zekâ destekli uygulamalar AB düzeyinde yeni kurallarla karşılaşabilir.

“Bağımlılık tasarımı” içeren özelliklere yasak talebi

Önergede çocukların dikkat ve davranışlarını etkileyen özelliklere yönelik sert önlemler yer aldı. Buna göre:

  • Sonsuz kaydırma (infinite scroll)

  • Otomatik oynatma

  • Ödül döngüleri ve oyunlaştırma mekanizmaları

  • Uygulama içi para birimleri

  • Çarkıfelek benzeri şans oyunları

  • İlerlemek için ödeme zorunluluğu

gibi bağımlılığa yol açan sistemlerin reşit olmayanlara gösterilmesinin yasaklanması istendi. Ayrıca AB kurallarını ihlal eden platformların erişime kapatılması önerildi.

Gençlerin ekran alışkanlıkları endişe veriyor

AP’nin raporuna göre, 13–17 yaş arası gençler saat başı en az bir kez akıllı cihazlarına bakıyor. Reşit olmayanların dörtte biri ise telefon kullanımında “sorunlu” ya da “işlevsiz” davranış sergiliyor.

Uzmanlar, bu istatistiklerin dijital bağımlılığın ne kadar hızlı yayıldığını gösterdiğini ve düzenleme ihtiyacını güçlendirdiğini belirtiyor.

Beş AB ülkesi yaş doğrulama sistemi test ediyor

Avrupa Birliği’nde yaş sınırlamasına yönelik çalışmalar hızlanırken, beş üye ülke — Danimarka’nın öncülüğünde — yeni bir yaş doğrulama sistemini test ediyor. Sistem, kullanıcının:

  • Kişisel verilerini platformlarla paylaşmadan

  • Cihazda kayıtlı doğum tarihinin güvenli şekilde doğrulanmasını

  • Uygun olmayan içeriklere erişimin otomatik engellenmesini

sağlıyor.

Bu model başarılı bulunursa, AB’nin çocukları çevrimiçi ortamda korumak için birlik çapında ortak bir standarda yönelmesi bekleniyor.

Von der Leyen destekliyor, yıl sonu kritik

Bağımsız uzmanlardan oluşan kurulun yıl sonuna kadar Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’e kapsamlı bir reform paketi sunması bekleniyor. Paketin; teknik altyapı, mahremiyet standartları ve AB çapında uyumlaştırma yöntemlerini içermesi öngörülüyor.

Platformlara yönelik baskının önümüzdeki dönemde artacağı, teknoloji şirketlerinin de daha sıkı yükümlülüklerle karşılaşacağı belirtiliyor.