Türkiye'de böbrek ve idrar yolu taşlarının sıkça karşılaşılan bir sorun haline gelmesi, son 20 yılda artan bir eğilim olarak öne çıkıyor. Bununla birlikte, teknolojinin gelişmesi sayesinde böbrek taşlarının daha etkili bir şekilde tedavi edilebilmesi mümkün. 

Üroloji Uzmanı Op. Dr. Furkan Şendoğan'a göre, beslenme alışkanlıkları ve yetersiz sıvı alımı böbrer taşı artışında etkili bir rol oynuyor. Ayrıca hareketsiz bir yaşam tarzı, obezite, aşırı tuz ve şeker tüketimi ile aile geçmişi de risk faktörleri arasında yer alıyor. Dolayısıyla, böbrek taşı oluşumunu önlemek ve tedavi etmek için sağlıklı beslenme, yeterli sıvı alımı ve düzenli egzersiz gibi tedbirlerin alınması oldukça önemli.

Op. Dr. Furkan Şendoğan, "Ancak teknoloji sayesinde son yıllarda böbrek ve idrar kanallarındaki taşlara anında müdahale edilebiliyor, böbreğe zarar vermeden bölge mevcut taşlardan arındırılabiliyor." ifadesini kullandı.

Sıcak İklim de Böbrek Taşı Oluşumunu Etkiliyor

Op. Dr. Şendoğan, yeterli sıvı tüketilmediğinde, idrarda taş oluşumuna neden olan kimyasalların konsantrasyonu arttığı için taş oluşum riskinin de arttığını belirterek, şu ifadeleri kullandı:

"Sıcak iklimlerde yaşayan insanlarda taş oluşum riski daha fazladır. Ailesinde daha önce böbrek taşı görülmüş kişilerde de taş oluşma riski, yüzde 25 daha fazladır. Yine böbrek taşı oluşmuş bireylerde sonraki 5 yıl içinde tekrar taş oluşma ihtimali yüzde 25-40 daha yüksektir. Erkeklerde ve beyaz ırkta daha çok görülen böbrek taşı hastalığı, özellikle 30-50 yaş arasında ortaya çıkar. Yüksek hayvansal protein ve düşük lif içeren besinleri tüketenlerde taş oluşma riski artmaktadır. Fazla tuz tüketimi de bu açıdan tehlikelidir. Bunlara ek olarak, sedanter yaşam (hareketsiz kalmak) taş oluşumu riskini artırmaktadır."

Böbrek Taşı Oluşumunu Engellemek İçin Yapılması Gerekenler

Şendoğan, böbrek taşı oluşumunu engellemek için yapılması gerekenler arasında özellikle bol su içmenin öne çıktığını kaydederek, şu önerilerde bulundu:

"Sıvı alımını artırmak, böbrek taşı oluşumunu önlemek için yapılması gerekenlerin başında yer alıyor. Çay, kahve, meyve suları ve asitli içecekler yerine, su tüketimi artırılmaya özen gösterilmeli. Çünkü bu içeceklerin bir kısmı dehidrasyona (sıvı kaybı) neden olabilir ya da içeriğindeki şeker sebebiyle farklı problemlere yol açabilir. Spor yapan, açık havada çalışan veya bedenen yoğun çalışan kişilerin daha çok su içmesi gerektiği unutulmamalı. Bol sebze ve meyve tüketimi de oldukça önemli. Sebze ve meyveler idrardaki asit miktarını azaltır. Bu nedenle ürik asit oranını artırma riski bulunan hayvansal gıdalarla birlikte sebze tüketilmelidir."

Şendoğan, tuz ve şeker tüketiminin azaltılması ve paketli gıdaların daha az tüketilmesi gerektiğini belirterek, "Obezite de böbrek taşı oluşumu için bir risk faktörü olduğundan, kilo vermek böbrek taşlarının azaltılması veya önlenmesi için tavsiye edilmekte. Aile geçmişi, önceden düşürülmüş taş, kötü beslenme, hareketsiz yaşam gibi risk faktörlerini taşıyanlar; yan ağrısı, bulantı, idrar yaparken yanma veya idrarda kan gibi şikayetleri olmasa bile yılda bir kez mutlaka kontrol yaptırmalı." açıklamasında bulundu.

Teknolojinin gelişmesiyle son yıllarda böbrek ve idrar kanallarındaki taşlara anında müdahale etmenin mümkün olduğunu vurgulayan Şendoğan, endoskopik kombine intrarenal cerrahi (E-CIRS) yönteminin büyük ve komplike böbrek taşlarının daha etkili bir şekilde tedavi edilmesine imkan tanıdığını anlattı.