Almanya’da 4 Günlük Çalışma Haftası: Gerçekçi Değil, Kağıt Üstünde Kaldı
Almanya’da uzun süredir gündemde olan 4 günlük çalışma haftası modeli, yapılan araştırmalara göre iş dünyasında neredeyse hiç uygulanmıyor.
Bertelsmann Vakfı’nın 2024 verilerine dayanan araştırmasına göre, incelenen iş ilanlarının sadece %0,12’sinde bu modele yer verildi.
Model, özellikle ağır fiziksel işlerde personel bulmayı kolaylaştırmak amacıyla bazı işverenler tarafından tercih edilse de, genel iş piyasasında hâlâ “hayal” olarak görülüyor. Uzmanlar, dört günlük çalışma haftasının etkili olabilmesi için “tek bir çözüm” yerine, farklı esnek çalışma modellerinin birlikte ele alınması gerektiğine dikkat çekiyor.
İki Farklı 4 Günlük Çalışma Modeli
Bertelsmann Vakfı’na göre 4 günlük çalışma haftasının iki temel modeli bulunuyor:
“Belçika Modeli”: Haftalık 40 saatlik çalışma süresi 4 güne yayılıyor. Bu durumda çalışanlar, günde 10 saat çalışıyor.
32 Saatlik Model: Haftalık çalışma süresi 32 saate indiriliyor, maaşta ise herhangi bir kesinti yapılmıyor.
İlk model işverenler tarafından nispeten daha fazla benimsenirken, maaşın düşmediği 32 saatlik model ise iş dünyasında tartışmalı olmayı sürdürüyor. Eleştirmenler, bu modelin iş verimliliğini düşürebileceğini savunurken, destekleyenler ise çalışanları çekmek için önemli bir avantaj olduğunu düşünüyor.
“%0,12” Gerçekliği: Beklentiler Farklı, Uygulama Yok
Vakıf tarafından analiz edilen 34 milyon iş ilanı, 4 günlük çalışma haftasının piyasada neredeyse yok hükmünde olduğunu gösterdi. Bu ilanların yalnızca binde birinde 4 günlük çalışma taahhüdü bulunurken, 32 saatlik tam maaşlı modeli içeren ilanlara ise yalnızca 20 bin ilanda rastlandı.
Araştırmaya göre, model en çok erkek yoğun sektörlerde — örneğin iç mekan inşaatı — ile sağlık hizmetleri gibi personel açığının fazla olduğu alanlarda karşımıza çıkıyor. Sağlık sektöründe 4 günlük çalışma haftası ilanları, diğer alanlara göre yaklaşık 3 kat daha fazla.
Yasal Çerçeve Ne Diyor?
Almanya’da mevcut çalışma yasalarına göre:
Günlük çalışma süresi 8 saat ile sınırlı.
Belirli koşullarda bu süre, daha sonra telafi edilmek şartıyla 10 saate kadar uzatılabiliyor.
Haftalık toplam çalışma süresi için üst sınır 48 saat.
Koalisyon hükümeti ise gelecekte, sabit 8 saatlik günlük çalışma kuralını haftalık esnek bir süreye dönüştürmeyi planlıyor.
